همه چیز درباره آریتمی قلب جنین، بررسی علائم، علل و درمان

یکی از شایع ترین مشکلاتی که برخی از پدر و مادرها در هنگام معاینات معمول بارداری با آن روبرو می شوند، آریتمی قلب جنین می باشد. این مشکل باعث نگرانی بسیاری از والدین و به خصوص مادران خواهد شد. به همین دلیل در این مقاله تصمیم داریم در خصوص آریتمی قلب جنین با شما عزیزان صحبت کنیم.

منظور از آریتمی یا نامنظمی ضربان قلب جنین چیست؟

آریتمی – Cardiac arrhythmia شامل هر نوع اختلال و ناهنجاری در ضربان قلب کودک می باشد. آریتمی قلب جنین در حدود 1 الی 2 درصد بارداری ها دیده می شود و در اکثر موارد یک مشکل جدی و نگران کننده به شمار نمی رود. اما در برخی موارد بسیار نادر می تواند حتی جان جنین را هم به خطر بیندازد.

عملکرد طبیعی قلب به این صورت است که با یک ریتم منظم خون را در بدن پمپاژ می کند. این ریتم منظم به کمک ایمپالس های الکتریکی تحت کنترل می باشد و باعث می شود که هر چهار حفره قلب به صورت هماهنگ با هم پر و خالی شوند.

تعداد ضربان قلب جنین به صورت طبیعی چیزی بین 110 تا 160 ضربان در دقیقه می باشد.

در هفته 16 بارداری که قلب جنین به طور کامل شکل گرفته است، تعداد ضربان قلب جنین به صورت طبیعی چیزی بین 110 تا 160 ضربان در دقیقه می باشد. برخی از عوامل خاص می تواند باعث شود که این ریتم منظم ضربان قلب به هم بخورد. یعنی یا خیلی تند شود که به آن تاکی کاردی می گویند، و یا خیلی کند شود که برادی کاردی نام دارد.

انواع آریتمی قلب جنین

آریتمی قلب جنین یکی از شایع ترین مشکلات قلبی جنین می باشد و در اکثر مواقع با مراجعه به یک متخصص قلب جنین برطرف خواهد شد. در واقع کمتر از 2 درصد از مبتلایان به این اختلال با مشکلات جدی تر قلبی مثل نارسایی قلبی مواجه خواهند بود. به همین دلیل پزشکان برای اطمینان از بی خطر بودن این آریتمی، ترجیخ می دهند به صورت مرتب بیمار را تحت نظارت قرار دهند تا از مشکلات احتمالی جلوگیری کنند.

به طور کلی، آریتمی قلب جنین شامل دسته بندی های زیر است:

• برادی کاردی – Bradycardia : زمانی که تعداد ضربان قلب در هر دقیقه کمتر از 110 ضربان باشد.
• تاکی کاردی فوق بطنی – Tachycardia : زمانی که تعداد ضربان قلب در هر دقیقه بیشتر از 180 ضربان باشد.
• بلوک های قلبی مادرزادی – Heart block (1)
• PAC یا همان انقباضات دهلیزی زودرس

علائم و علل آریتمی چیست؟

آریتمی قلب جنین هیچ علائمی در مادر ندارد و تا زمانی که معاینات بارداری انجام نشود، مادر از وجود این مشکل با خبر نخواهد شد. معمولا در هفته 10 تا 12 بارداری، پزشک آریتمی قلب جنین را تشخیص می دهد. اما گاهی اوقات هم این اختلال بعد از دوران بارداری به وجود خواهد آمد.

تا کنون علت دقیقی برای بسیاری از آریتمی های قلبی در جنین پیدا نشده است. اما در برخی موارد ممکن است این مشکل به دلایل ژنتیکی و یا دلایل دیگری مثل التهاب، عدم تعادل الکترولیتی خون، مصرف برخی داروهای خاص توسط مادر و… به وجود بیاید. گاهی هم ضربان قلب نامنظم یکی از علائم وجود نقص در قلب نوزاد مثل بلوک مادرزادی یا سندرم کیو تی طولانی می باشد.

مصرف کافئین

به طور کلی می توان گفت آریتمی های قلب جنین به دلایل مختلفی ممکن است به وجود بیایند و گاهی اوقات حتی پزشک متخصص هم توانایی تشخیص علت این مشکل را نخواهد داشت. البته تحقیقات انجام شده در این زمینه نشان می دهد که مصرف کافئین در دوران بارداری می تواند در به وجود امدن ضربان قلب نامنظم جنین موثر باشد. به همین دلیل است که پزشکان توصیه می کنند خانم های باردار مصرف کافئین را به حداقل برسانند.

تکمیل مسیر های الکتریکی قلب

به این نکته توجه داشته باشید که ممکن است نامنظم بودن ضربان قلب جنین بخشی از مراحل رشد طبیعی او باشد. برای مثال در سه ماهه دوم بارداری که مسیرهای الکتریکی قلب بالغ می شوند، ممکن است قلب ضربان نامنظمی تولید کند. این موضوع در صورتی که برای مدت زمان زیادی باقی نماند به هیچ عنوان نگران کننده نخواهد بود.

ناهنجاری ساختار قلب جنین

بعضی از آریتمی های قلب جنین هم علائمی از ناهنجار بودن ساختار قلب جنین می باشند. در چنین شرایطی معمولا پزشک متخصص به شما توصیه می کند آزمایش های دقیقی انجام داده و یا حتی امکان دارد داروهای خاصی برای رفع این مشکل برای شما تجویز نماید.

آیا آریتمی قلب جنین خطرناک است ؟

همانطور که گفتیم هنوز هم علت دقیقی برای آریتمی قلب در جنین وجود ندارد. اما در اکثر موارد این مشکل یک خطر جدی به شمار نمی رود و به صورت خود به خود از بین خواهد رفت.

در موارد نادری که آریتمی شدید و نگران کننده باشد، به درمان های خاصی نیاز بوده و کودک باید از همان زمان تولد تحت نظر یک پزشک متخصص قلب قرار بگیرد. این آریتمی های شدید گاهی می توانند به مرگ جنین هم منجر شوند. اما احتمال این اتفاق بسیار کم بوده و نیازی نیست دچار وحشت و اضطراب شوید.

آزمایش و تشخیص آریتمی جنین

در صورتی که در زمان انجام معاینات معمول پزشکی احتمال ابتلا به آریتمی قلب جنین تشخیص داده شود، ممکن است برای بررسی دقیق تر به انجام آزمایشاتی مثل اکوکاردیوگرام و اکو قلب جنین نیاز باشد. در این صورت پزشک متخصص قلب می تواند ساختار قلب کودک شما را بررسی کرده و مطمئن شود که آریتمی به دلیل مشکلات قلبی دیگر به وجود نیامده باشد.

درمان آریتمی قلب جنین

در صورتی که جنین به آریتمی قلب مبتلا شود، تحت نظارت و بررسی یک تیم متخصص متشکل از یک فوق تخصص قلب جنین و فوق تخصص الکتروفیزیولوژیست قرار خواهد گرفت. این تیم برنامه دقیقی برای درمان جنین طراحی می کنند و تا تولد جنین او را تحت نظر خواهند گرفت. همچنین مراقبت هایی که بعد از زایمان نیاز است را به مادر بازگو خواهند کرد.

 البته همانطور که گفتیم اکثر آریتمی ها خطر زیادی ندارند و بدون نیاز به درمان خاصی رفع خواهند شد. اما اگر پزشک تشخیص دهد که ضربان قلب نامنظم جنین جدی است، یک برنامه درمانی دقیق تنظیم خواهد کرد.

پزشکان معمولا وضعیت مادر را به صورت مرتب چک می کنند تا در صورت ابتلا به هیدروپس آن را تشخیص داده و کنترل کنند. هیدروپس یک مشکل جدی به شمار می رود و گاهی می تواند باعث به وجود امدن ضربان قلب نامنظم در جنین شود.

اقدامات درمانی برای رفع آریتمی قلبی به مواردی همچون نوع آریتمی و شدت آن بستگی خواهد داشت. برای برخی از آریتمی ها فقط نظارت دقیق و کنترل وضعیت جنین کافی است. اما برخی دیگر ممکن است به مصرف دارو نیاز داشته باشند.

شرایط زایمان جنین با آریتمی قلب

در صورتی که کودک شما به آریتمی قلبی مبتلا شده باشد، بهتر است برای زایمان به یک بیمارستان که از امکانات بخش ویژه نوزادان پیشرفته برخوردار است مراجعه کنید. در این صورت به محض تولد کودک، پزشکان متخصص وضعیت کلی سلامت او را بررسی خواهند کرد.

به عنوان نکته پایانی باید به شما بگوییم که اگر در معاینات معمول بارداری احتمال ابتلای جنین شما به آریتمی وجود داشت، هر چه سریع تر به یک پزشک متخصص قلب کودک مراجعه کنید تا در صورت لزوم اقدامات درمانی لازم انجام شود.